Sunday, December 6, 2009

Ang Estado at Kahahatnan ng Wikang Filipino

Ang heograpikal na pinanggalingan ng wika at ang politikal, ekonomikal na estado at pagbabago ng mga gumagamit nito ay ang mga di-matatawarang koneksiyon sa tagumpay at pananatili at pag-unlad nito.

Ngunit sinabi ni Ostler na ang organikong pinagmulan ay maaaring talunin ng merger and acquisition na nagaganap sa pagitan ng mga wika. At ang merger and acquisition na ito ay dulot ng pisikal at/o ekonomikal na pagtalo at pagtatagumpay ng isang wika laban sa iba. Ang agrikultural, teknolohikal at pinansiyal na pag-unlad ng mga sibilisasyon ay nagdadala at naghihila sa wika upang maging tatak at legacy ng mga ito habang gumagapang at umiimpluwensiya sa mga sinasakupan at pinaghahariang mga lugar sa mundo.

Sa pagbubukas ng mundo sa malayang sistema ng merkado at paglalakbay, naging talamak, kung hindi mithiin, ang imigrasyon. Sinasabi ni Ostler na ang imigrasyon ay ang kasalukuyang nagbibigay daan sa mga wika upang magkaroon ng integrasyon: palitan, hiraman, talunan; na ang pagpapakalat ng wika ay mas makapangyarihan pa kaysa sa dahas ng krusada at kolonyalismo ng nakaraan.

Ang tinatamasa ng wikang Inggles ngayon sa pandaigdigang sakop, ayon kay Ostler ay magiging kapara ng sinapit ng wikang Latin, patay at ekslusibo, ngunit nanganak ng marami, ilan lamang sa mga Romance Languages na ito ay ang Italyano, Pranses, Espanyol at Portuges. Ang wikang Mandarin ng mayoryang Intsik ay ang uusbong at papalit daw sa trono.

Ang lokal na penomenon ng ugnayang wikang Filipino at Inggles ay maaring humantong sa ganito. Dahil sa dami ng mga tao, pag-usbong ng henerasyon na patuloy na tumatangkilik sa malayang palitan ng mga salita, kasama na ang pagluklok sa Inggles di lamang ng mga tao sa mataas na bahagdan ng lipunan, at ng gobyerno mismo, ang turing sa wikang Filipino bilang pang-masa at pangkaraniwan ay magpapatuloy. Ngunit kasabay ng pag-unlad ng literatura, ng adbokasiya ng akademiya at organisasyon, ng mga relihiyon (partikular ng ilang sekta tulad ng Iglesia ni Cristo na kasabay ng pagkalat sa buong mundo ay naipakakalat din ang mga komunidad na gumagamit ng mga termino at wikang Filipino), ng mga nasa puder ng kapangyarihan, at lalong higit ng komunidad na pipili, tatangkilik at magluluklok sa sariling wika nito, ay masasabing hindi pa huli ang lahat. Kahit ang ilang makapangyarihang institusyon tulad ng masmidya ay kasalukuyan ding nagtataglay ng kritikal na parte sa lunggatiing ito.


Andrew Rosario

No comments:

Post a Comment