Sunday, December 6, 2009

Pananaw 10

Sa pag-agos ng panahon, marami ang nagbabago. Marami ang napapalitan. At kung masakim man, marami ang nakakalimutan. Ngunit sa cycle na ito, ang pumalit, maging mas malawak man o mas nagdulot ng tulong sa sociodad na namuo’t namuhay kung ikukompara sa nauna, ito rin ay mapapalitan. Madaragdagan o makakalimutan.
Ayon kay Ostler, sa top twenty languages ng mundo (kabilang ang Chinese Mandarin bilang pinakamalawak, ang English sumunod, Hindi, Spanish, Russian, pababang Vietnamese at Turkish), lahat ng mga lenguaheng ito ay nagmula sa Asia at sa Europe, hindi sa America, o Africa. Sa paglawak ng mga ito mai-lilinya ang dalawang proseso: ang organic growth na kung saan ang pagtaas ng population at demographics ay tumatayong mahalagang aspeto kung saan ito nagmula pati narin ang mga pumapalibot dito; ang merger at acquisition naman ay ang pagdami ng mga mananalita sa iba’t ibang panig o discontinuous areas. Siyam sa mga kabilang sa top twenty ay nagmumula sa mga civilization na umaasa sa bigas bilang staple crop (kabilang ang Japanese at Korean). At halos lahat ng mga ito ay suma-ilalim sa centralized na authority sa mahigit-kumulang isang millennium.
Ngunit sa mga observation ukol sa top twenty na pinakamalalawak na lenguahe sa buong mundo, walang sinu-man ang makasisigurado o makaprepredikta kung ang lahat ng mga ito ay magtatagal sa listahan, kung anu-ano ang aakyat o bababa, o kung ano ang papasok at kung ano ang mawawala. Ang tanong nga ni Ostler, papaano ba malalaman kung ano ang mga kabilang mulang isang daan na nakalipas, o sa isang daang lilipas din?
Ang kadalasang nangyayari, ang populasyon ng mga ex-colony na bumahagi sa mga major languages ay lumalamang sa pinanggalingan ng mga wikang ito. Ang populasyon ng USA ay apat na beses pa kaisa sa UK; ang Mexico tatlo sa Spain; ang Brazil labimpito pa.
Sa immigration, motibong global navigation, at technology, ang mga magaganap sa kasalukuyan ay dahan-dahang maibubuklat pa. Kung ang Inggles ang siyang nananatili sa taas ng bawat commercial o scientific na kaukulan, ano ba ang ating nalalaman sa susunod na generation? Sa susunod na isandaang taon? Sa susunod na singkwuenta?
Kung i-aapply natin sa konteksto na Pilipinas, ang wikang Filipino at Inggles bilang pangunahing mga wika nito, ano ang maii-speculate natin batay sa mga pangyayaring naganap na at nagaganap sa bansa natin? Sa mga pangangailangan natin? Sa ating situwasyon? Maaaring hindi man natin mapantayan ang populasyon ng USA, lalo nang mahigitan man ito, mayroon paring porposidad ang wikang Filipino. Kung himigit man ang paghiram ng mga salita sa iba’t-ibang wika, ito ay nangangahulugan ang Filipino ay nabubuhay, yumayaman, at lumalawak pa. Sa aking palagay, ang mahalaga ay ang hindi pagtigil ng pag-unlad ng wikang Filipino sapagkat kung mayroong napapalitan, mayroong nadaragdagan.


DE OCAMPO, Kristine Raphaelle C.
08-78789 BA Creative Writing
FIL 128 Prof Campoamor

No comments:

Post a Comment