Tuesday, January 5, 2010

Fearless Forecast


Ang Filipino at Ingles bilang una at ikalawang wikang ginagamit sa Pilipinas ay sinusundan ng ilang mga wikang sinasalita ng maraming bilang ng mga Pilipino. Ang Bisaya, Sebuano at Hiligaynon ay mga wikang lumalawak ang gamit. Sa tatlong ito, nakikita kong ang Bisaya ang may malaking potensyal na pantayan ang wikang Filipino.

Batay sa nabasa kong artikulong Languages Today and Tomorrow, ang isang wika ay lumalawak ang gamit kapag ito ang ginagamit sa capital o sentro ng isang partikular na lugar. Totoo ito sa kaso ng Filipino na gamit sa NCR at karatig lugar sa Luzon ngunit ganito rin ang wikang Bisaya; ginagamit ito sa Cebu na itinuturing na sentro sa tatlong rehiyon ng Visayas at pati sa Mindanao. Tulad ng Filipino, may komersiyal na gamit din ang Bisaya dahil ginagamit ito sa komersiyal na lugar tulad ng Cebu at Aklan. Kung ang dami ng taong gumagamit ang pagbabasehan, humahabol ang Bisaya sa Filipino. Katunayan, pumapangalawa na ito sa mga wikang ginagamit ng nakararami. Kapansin-pansin din ang migration o paglipat-tirahan ng mga taga-Visayas sa Luzon, lalo na sa NCR kung kaya’t hindi imposibleng gamitin ito ng mga Tagalog. Ang coverage ng Filipino ay halos nakasentro lamang sa Luzon habang ang Bisaya naman ay ginagamit na rin ng maraming nasa Mindanao at Katagalugan.

Ang Ingles ay laganap na ring ginagamit sa bansa. Katunayan, ito nga ang mas pinapaborang wika sa ating sistema ng edukasyon at tila mas ginagamit pa itong wikang panturo kaysa sa ating wikang Filipino. Sa ngayon, ang Ingles ay mas may kakayahang pantayan o kaya’y higitan ang bilang ng mga taong gumagamit ng Filipino dahil sa kanyang pagkakaroon ng global coverage o international use ngunit para sa akin, ang Filipino pa rin ang wikang maghahari matapos ang dalawampu o higit pang mga taon. Laganap nga ang Ingles ngayon ngunit ang Filipino pa rin pinakamabisang wika ng komunikasyon dahil ito ang mas nakakaangkop sa ating mga karanasan. Sa isang panahong ang mass media ay nagsisimula na muling bumalik sa wikang Filipino (mga soap opera, balita at mga programang Filipino ang wikang gamit), mas nakikita natin ang flexibility ng Filipino. Isang patunay na rin ng flexibility na ito ang pagsisimula ng ilan na isalin ang ilang terminong pang-agham mula Ingles sa Filipino.

--japa miranda

No comments:

Post a Comment