Usapang may Saysay

"We must make it the constant job of publicists to write the history of the present day, and to write it in such a way that the chroniclers will give the greatest possible help to the direct participants in the movement and to the heroic proletarians there, on the scene of action—to write it in such a way to promote the spread of movement, the conscious selection of the means, ways, and methods of struggle that, with the least expenditure of effort, will yield the most substantial and permanent results.”

Malaki ang problema natin sa ating kasaysayan. Unang-una, sinira ng mga Kastila ang kamangha-manghang kasaysayan nating mga Pilipino. Dahil dito, naipamukha ng mga Kastila sa mga historyador na ang kasaysayan natin ay nagsimula sa pagdating ni Magellan, na isang kasinungalingan. Dahil sa pagpapamanang ito ng mga Kastila sa atin ng mababang pananaw ukol sa kasaysayan, maging ang pagtuturo nito sa panahon ngayon ay napakababaw (at mali-mali pa). Natatapos ang pagtuturo ng kasaysayan sa pagkakabisa, at walang katapusang pagkakabisa. Mali ang ganitong paraan ng pagtuturo dahil sa nasisira nito ang tunay na kahalagahan ng pagkatuto ng kasaysayan. Itinutulak nito ang mga mag-aaral na ayawan ang kasaysayan. Lalo pang nakasasama dito ang mali-maling impormasyon at pananaw na itinuturo ng mga historyador at guro na apektado ng naturang sakit sa kasaysayan—kasama na nga ng haka-hakang nagkaroon lamang ng kasaysayan ang mga Pilipino dahil sa pagdating ng mga Kastila. Kaya’t papaano matutunan ng mga mag-aaral ang tunay na kahalagahan ng kasaysayan? Dapat ayusin ang ganitong pamamalakad sa lalong madaling panahon. Gayunpaman, sistema na ito. Sino ang babali sa mga patakaran ng DepEd? Sino ang makikipagdebate sa mga historyador ng Pilipinas? Sino ang kakalaban sa isang institusyon, ang isang mag-gugugol ng buong buhay para surrin at ituwid ang mga pagkakamali sa kasaysayang Pilipino? Ikaw? Ako? Kaya mo ba? Kaya ko ba? Sa huli, parang mas mabuti na lang na manahimik. Kaya lang, hindi pa ba tayo matututo sa naging karanasan natin? Ngayong wala na ang mga Kastila at mga Amerikano, tayo na ba mismo ang sisira sa ating kasaysayan?

Magandang magsimula sa pagsasaayos ng kasalukuyang kasaysayan, ika nga “current events”. Alisin na ang ‘sensationalism’ sa pagbabalita dahil wala itong maidudulot na maganda. Kaugnay nito at ang pinakamahalaga, ay ang pagtutuon ng higit na pansin sa mga ‘walang boses’ sa lipunan. Huwag ituon lamang ang kasaysayan sa isang uri ng tao sa lipunan. Sa halip, palawakin ang perspektiba sa pagbabalita, pagsusulat, pagtuturo, atbp. Halimbnawa na lamang: sa Ampatuan Massacre, huwag lamang sanang ang pagtuunan ng pansin ay ang mga biktima na taga-Media. Sa halip, mas dapat bigyang pansin ang mga sibilyan. Mas nangangailangan sila ng tulong dahil walang institusyon—hindi kagaya ng mga nasa media—na sasalo sa kanila. Dapat na sakto ang bawat tala tungkol sa lipunan nang malaki ang tsansa na sakto rin ang magiging pagbasa dito ng mga historyador. Tandaan na ang maling impormasyon ay nagdudulot lamang ng maling pananaw. Ang maling pananaw ay nagbubunga ng maling pamumuhay. Ang ‘sensationalism’ ay sinisira lamang ang kaalaman at pag-iisip ng mga Pilipino—lalo na’t itinataguyod pa nito ang kaisipan ng ‘tsismis’ (o paninira sa iba’t ibang tao o uri ng tao sa lipunan) na sanhi ng kaguluhan at pagkakawatak-watak. Ang pagtutuon sa isang sektor lamang ng lipunan ay binubulag ang mata ng mga tao sa realidad.

Kung hindi patas ang kasaysayan , kung hindi sakto ang interpretasyon dito, magiging kasangkapan lamang ito sa pang-aapi, sa katuturang nalilimutan na dito ang kontribusyon lalo na ng mga walang kapangyarihan sa lipunan na kung tutuusi’y malaki ang sakripisyo at ambag. Kung hindi patas ang kasaysayan, magiging kasangkapan ito ng pang-aapi sa isang lahi—ang pagkakilanlan ng isang lahi, ang dangal at pagmamalaki sa sariling lipi—katulad ng mga Pilipino. Kailangang sa pagsusulat ng mga tala ng kasaysayan, makuha ang pinakamakabuluhan at pinakapermanenteng epekto nito—ang nasyonalismo at dangal ng bawat uri sa isang Nasyon, ng isang Lahi.


-ibarrientos